Con chim xanh hạnh phúc - Chương 4

Georgette Leblanc
(Madame Maurice Maeterlinck)

Nguyễn Thành Nhân dịch

Theo bản tiếng Anh The Blue Bird For Children

của Alexander Teixeira De Mattos

Tranh minh họa của Herbert Paus

CHƯƠNG IV

CUNG ĐIỆN CỦA BÓNG ĐÊM

Một lúc sau, hai đứa bé và bạn chúng gặp nhau ở buổi bình minh đầu tiên để đi tới cung điện của Đêm, nơi chúng hy vọng tìm được Con chim xanh. Nhiều người trong đoàn không lên tiếng trả lời khi bản danh sách được đọc lên. Sữa, người mà bất kỳ cảm giác kích động nào đối với nàng cũng tệ hại, muốn ở lại phòng của mình. Nước gửi tới một lời cáo lỗi: nàng quen với việc lúc nào cũng du hành trong một thảm rêu, đã chết nửa phần vì mệt nhọc và đang sợ sẽ ngã bệnh. Còn về phần Ánh Sáng, nàng đã có chuyện xích mích với Bóng Đêm từ thuở khai thiên lập địa; và Lửa, với tư cách một người bà con, cũng chia sẻ tình cảm này của nàng. Ánh Sáng hôn hai đứa bé và hướng dẫn đường đi cho Tylô, vì công việc của gã là dẫn dắt đoàn thám hiểm; và đoàn người ít oi bắt đầu lên đường.

Bạn có thể hình dung ra cảnh tượng Tylô chạy lon ton phía trước, trên hai chân sau, như một người đàn ông nhỏ bé, với lỗ mũi nghếch lên không trung, lưỡi thè xuống tận cằm, hai chân trước khoanh trước ngực. Gã bồn chồn, đánh hơi khắp xung quanh, chạy lên chạy xuống, đi một quãng đường dài gấp đôi mà không bận tậm tới việc nó sẽ khiến gã mệt mỏi thế nào. Gã mải mê với nhiệm vụ quan trọng của mình đến nỗi coi khinh cả những cám dỗ trên đường: gã làm ngơ những đống rác, không thèm chú ý tới bất cứ thứ gì gã trông thấy và cắt đứt với mọi người bạn cũ.

Tylô tội nghiệp! Gã quá vui mừng vì được trở thành một con người; thế nhưng gã chẳng hạnh phúc hơn trước chút nào! Dĩ nhiên, cuộc đời đối với gã vẫn y nguyên như cũ, vì bản chất của gã vẫn không thay đổi. Việc trở thành con người có ích lợi gì đâu nếu gã cứ tiếp tục cảm nhận và suy nghĩ như một con chó? Trên thực tế, những rắc rối của gã gia tăng gấp cả trăm lần do ý thức về trách nhiệm hiện đang đè nặng lên tâm trí gã.

- Chà – Gã nói, với một tiếng thở dài, vì gã đã tham gia một cách mù quáng vào cuộc tìm kiếm của hai vị thần bé nhỏ, không một phút giây suy nghĩ rằng kết thúc của cuộc hành trình cũng có nghĩa là kết thúc của cuộc đời gã.

- Chà – Gã nói – Nếu tôi tóm được cái Con chim xanh ấy, tin tôi đi, tôi sẽ không chạm tới nó ngay cả bằng đầu lưỡi của mình, không bao giờ, dù nó có béo tròn và ngọt ngào như một con chim cút!

Bánh Mì nghiêm trang đi theo gã, mang theo cái lồng; kế đến là hai đứa bé; và Đường đi sau chót.

Nhưng còn Mèo đâu rồi? Để khám phá ra lý do vắng mặt của ả, chúng ta phải quay lại một chút và đọc những ý nghĩ của ả. Vào thời điểm Tylette triệu tập cuộc họp của Các Con Vật và Các Sự Vật trong tòa đại sảnh của bà tiên, ả đang ngẫm nghĩ tới một âm mưu lớn nhằm kéo dài cuộc hành trình; nhưng ả đã không xét tới sự ngu xuẩn của những người nghe ả nói:

- Bọn ngốc – Ả nghĩ – Suýt nữa chúng đã phá hỏng mọi chuyện bằng cách ném mình xuống chân bà tiên một cách ngu xuẩn, như thể chúng đã phạm phải một tội ác. Tốt hơn chỉ nên dựa vào chính bản thân mình. Trong cuộc đời làm mèo của mình, tất cả những gì mình tập luyện đều dựa trên sự nghi ngờ; Mình có thể thấy rằng trong cuộc sống của con người cũng y hệt vậy. Những kẻ tin tưởng vào người khác chỉ tổ bị phản bội mà thôi; tốt hơn nên giữ im lặng và luôn luôn xảo trá.

Như các bạn thấy, bạn đọc thân mến của tôi, Mèo cũng ở trong tình trạng giống như Chó; ả không thể thay đổi tâm hồn của mình và chỉ đơn giản tiếp tục sự tồn tại trước đây của ả; nhưng, dĩ nhiên, ả rất xấu xa, trong khi Tylô thân mến của chúng ta thì rất tốt bụng. Do đó, Tylette hành động là vì chính bản thân mình, và đã lên đường, trước khi trời rạng sáng, để tới thăm Bóng Đêm, một người bạn cũ của ả.

Con đường dẫn tới Cung điện của Bóng Đêm

khá dài và nguy hiểm.

Con đường dẫn tới Cung điện của Bóng Đêm khá dài và nguy hiểm. Hai bên đường là vách đứng; bạn phải trèo lên rồi trèo xuống, rồi lại trèo lên giữa những mỏm đá cao ngất dường như luôn chờ đợi để nghiền nát những khách qua đường. Cuối cùng, bạn tới rìa của một vòng tròn tối tăm; và ở đó bạn phải đi xuống hàng ngàn bước để tới cái cung điện đá hoa đen nằm dưới lòng đất nơi Đêm cư ngụ.


Mèo, đã từng tới đó nhiều lần, chạy dọc theo con đường, nhẹ như một chiếc lông chim. Tấm áo choàng của ả bọc gió và trải dài như một lá cờ sau lưng ả, cái lông chim trên mũ của ả run rẩy một cách thanh nhã; và đôi ủng da dê xám của ả hầu như không chạm vào mặt đất. Chẳng bao lâu, ả đã tới nơi, và, chỉ trong vài cú nhảy, đã tới tòa đại sảnh lớn nơi Bóng Đêm đang có mặt.

Đó thật sự là một cảnh tượng lạ lùng. Bóng Đêm, oai vệ và trang nghiêm như một nữ hoàng, đang ngồi trên chiếc ngai vàng; bà ta ngủ; không một tia sáng, không một ngôi sao lấp lánh nào quanh bà ta. Nhưng chúng ta biết rằng bóng đêm không có bí mật nào đối với với những con mèo và đôi mắt chúng có khả năng xuyên qua bóng tối. Do đó Tylette nhìn thấy bà ta như thể lúc đó là ban ngày sáng sủa.

Trước khi đánh thức bà ta, ả hạ mắt gửi một cái nhìn thương mến vào gương mặt quen thuộc và giống như từ mẫu đó. Nó trắng và ánh bạc như mặt trăng; và những đường nét thẳng tắp trên đó gợi nên cả sự e sợ lẫn ngưỡng mộ. Thân hình của Bóng Đêm, có thể nhìn thấy nửa phần qua lớp váy mỏng đen dài, đẹp như thân hình của một bức tượng Hy Lạp. Bà ta không có hai cánh tay, mà là một cặp cánh to rộng, lúc này cụp lại trong giấc ngủ, kéo dài từ vai xuống chân và mang lại cho bà ta dáng vẻ oai nghiêm vô song. Tuy nhiên, bất chấp tình cảm yêu mến đối với người bạn tốt nhất của ả, Tylette không lãng phí nhiều thời gian để ngắm nhìn bà ta: đây là một phút giây quan trọng; và thời gian ngắn ngủi. Mệt mỏi, rã rời và vô cùng đau khổ, ả sụp người xuống những bậc thềm ngai vàng và kêu  meo meo một cách ai oán:

- Con đây, Mẹ Bóng Đêm!... Con đã kiệt sức!

Bóng Đêm có bản tính lo lắng và dễ thức tỉnh. Vẻ đẹp của bà ta, được hình thành từ sự thanh bình và tĩnh mịch, sở hữu bí mật của Sự im lặng mà cuộc sống thường xuyên quấy nhiễu: một ngôi sao băng ngang bầu trời, một chiếc lá rụng xuống đất, tiếng rúc của một con cú, một sự việc không đâu cũng đủ xé toạc tấm màn nhung đen mà bà ta trải lên quả đất mỗi đêm. Do đó, Mèo còn chưa nói dứt thì Bóng Đêm đã ngồi dậy, run rẩy hết toàn thân. Đôi cánh to lớn của bà ta vỗ mạnh; và bà ta hỏi Tylette bằng một giọng run run. Ngay khi bà ta biết được mối nguy hiểm đang đe dọa mình, bà ta bắt đầu than thở cho số mệnh của mình. Sao chứ! Con trai của một con người đang tới cung điện của bà ta! Và, có lẽ, với sự trợ giúp của viên kim cương phép thuật, đang khám phá ra những bí mật của bà ta! Bà ta phải làm gì? Chuyện gì sẽ xảy đến với bà ta? Bà ta có thể tự vệ bằng cách nào? Và, quên rằng bà ta đang phạm tội chống lại Sự im lặng, vị thần riêng biệt của bà ta, Bóng đêm bắt đầu thốt lên những tiếng kêu chói cả tai. Quả thật việc rơi vào một tình trạng choáng váng như thế hầu như không thể giúp bà ta tìm ra một giải pháp cho những rắc rối của mình. May cho bà ta, Tylette, kẻ đã quen với những phiền muộn và lo âu của cuộc sống loài người, được trang bị tốt hơn. Ả đã vạch ra kế hoạch khi đi trước hai đứa trẻ; và ả hy vọng sẽ thuyết phục được Bóng Đêm thi hành nó. Ả giải thích kế hoạch này cho bà ta nghe trong một vài lời:

- Con thấy chỉ có một giải pháp cho chuyện này, thưa Mẹ Bóng Đêm: vì chúng là trẻ con, chúng ta phải tặng cho chúng một mẻ sợ đến nỗi chúng sẽ không dám khăng khăng đòi mở cánh cửa lớn ở sau lưng tòa đại sảnh, nơi những con chim của Mặt trăng đang sống và cả Con chim xanh nữa. Những bí mật của những hang động khác chắc chắn sẽ làm cho chúng hoảng hồn. Hy vọng cho sự an toàn của chúng ta nằm ở cảm giác kinh hoàng mà mẹ sẽ tạo ra cho chúng.

Rõ ràng là không còn giải pháp nào khác. Nhưng Bóng Đêm không có thời gian trả lời, vì bà ta nghe thấy một âm thanh. Lúc đó những đường nét đẹp đẽ của bà ta biến đổi hoàn toàn: đôi cánh của bà ta dang ra giận dữ; và thái độ của bà ta báo cho Tylette biết rằng bà ta đã chấp thuận kế hoạch của ả.

  Bóng Đêm ngồi dậy, run rẩy hết toàn thân.

Đôi cánh to lớn của bà ta vỗ mạnh.

- Chúng đây rồi! – Mèo kêu lên.

Đoàn thám hiểm đang đi xuống những bậc thềm cầu thang tăm tối của Bóng Đêm. Tylô vênh váo đi đầu, trong lúc đó Tyltyl nhìn quanh một cách lo âu. Tất nhiên là nó không tìm được thứ gì khiến cho nó yên lòng. Tất cả đều rất tuyệt diệu, nhưng cũng rất đáng sợ. Bạn cứ hình dung ra một tòa đại sảnh bằng đá hoa đen kịt lạ lùng và rộng mênh mông, một cảnh tượng huy hoàng trang nghiêm giống như trong một hầm mộ. Không thể nhìn thấy trần nhà; và những cái cột gỗ mun vây quanh đại sảnh chọc thẳng lên bầu trời. Chỉ khi  ngước mắt lên đó, bạn mới bắt gặp một ánh sáng mơ hồ xuất phát từ những vì sao. Khắp mọi nơi, bóng tối dày đặc nhất ngự trị. Hai ngọn lửa bồn chồn – không hơn – cháy bập bùng ở hai bên chiếc ngai vàng của Bóng Đêm, trước một cánh cửa bằng đồng đồ sộ. Những cánh cửa đồng hiện ra qua hàng cột ở phía tay phải và tay trái.

Mèo chạy tới trước mặt hai đứa bé:

- Lối này, cậu chủ, lối này!... Tôi đã nói với Bóng Đêm; và bà ta rất hân hạnh được gặp cậu.

Giọng nói dịu dàng nụ cười của Tylette khiến cho Tyltyl lấy lại bình tĩnh; và nó đi tới chiếc ngai vàng với bước chân tự tin, gan dạ, và cất tiếng:

- Chào ngày lành, bà Bóng Đêm!

Bóng đêm bị xúc phạm với từ “Ngày lành” – nó nhắc bà ta nhớ tới Ánh Sáng, kẻ thù vĩnh cữu của bà ta – và trả lời một cách khô khan:

- Ngày lành?... Ta không quen với từ đó!... Cậu có thể nói Đêm lành, hay ít nhất, Chiều tối tốt lành!

Nhân vật chính của chúng ta không chuẩn bị để tranh cãi. Nó cảm thấy rất bé nhỏ trước sự hiện diện của phu nhân oai vệ đó. Nó nhanh chóng xin lỗi bà ta, một cách đáng yêu hết mực; và rất nhã nhặn đề nghị bà ta cho phép tìm kiếm Con chim xanh trong cung điện của bà ta.

- Ta chưa bao giờ trông thấy nó ở đây! – Bóng Đêm kêu lên, vỗ mạnh đôi cánh để dọa thằng bé.

Nhưng khi nó vẫn khăng khăng và không hề tỏ ra sợ hãi, bản thân bà ta bắt đầu sợ viên kim cương; bằng cách soi sáng bóng tối của bà ta, nó sẽ hoàn toàn hủy diệt quyền lực của bà ta; và bà ta nghĩ tốt hơn nên giả vờ chịu thua sự thôi thúc của lòng rộng lượng và ngay lập tức chỉ tay vào một chiếc chìa khóa lớn nằm trên bậc thềm của chiếc ngai vàng.

Không chút ngần ngừ, Tyltyl chụp lấy nó và chạy tới cánh cửa đầu tiên của tòa đại sảnh.

Mọi người run lên vì sợ hãi. Hàm răng của Bánh Mì đánh bò cạp; Đường, đang đứng hơi cách xa một chút, rên lên với niềm đau khổ; Mytyl rú lên:

- Đường đâu rồi?... Em muốn đi về nhà!

Trong lúc đó, Tyltyl, mặt tái xanh và kiên quyết, đang cố mở cánh cửa, trong lúc đó giọng nói oai nghiêm của Bóng Đêm vượt lên lên những tiếng nói ồn ào, tuyên bố mối nguy hiểm đầu tiên:

- Đó là Những Hồn Ma!

- Ôi Trời! – Tyltyl nghĩ – Mình chưa bao giờ nhìn thấy một hồn ma: hẳn nó rất đáng sợ!

Tylô trung thành, sát cánh bên cạnh nó, đang thở dốc với hết sức lực của mình, vì những con chó ghét bất cứ thứ gì kỳ lạ khác thường.

Cuối cùng, chiếc chìa khóa kêu cọt kẹt trong ổ khóa. Im lặng ngự trị một cách nặng nề và căng thẳng không kém bóng tối. Không ai dám thở một hơi mạnh. Thế rồi cánh cửa mở ra; và trong giây lát, màn đem u ám bị lấp đầy bởi những thân hình màu trắng chạy theo mọi hướng. Một số kéo dài thẳng lên bầu trời; số khác quấn người quanh những chiếc cột; số khác nữa trườn rất nhanh dọc theo mặt đất. Họ có gì đó giống con người, nhưng không thể phân biệt nét mặt của họ; con mắt không thể bắt kịp họ. Ngay khoảnh khắc bạn nhìn họ, họ biến thành một làn sương trắng. Tyltyl cố hết sức đuổi theo họ; vì Bóng Đêm vẫn tiến hành kế hoạch do Mèo vạch ra và giả vờ sợ hãi. Bà ta từng là bạn của Những Hồn Ma suốt hàng mấy trăm ngàn năm và chỉ cần nói một từ để xua họ trở vào trong; nhưng bà ta thận trọng không làm gì cả, và vỗ mạnh đôi cánh như điên, bà ta gọi tên tất cả những vị thần của mình và hét lên:

- Đuổi họ đi! Đuổi họ đi! Cứu với! Cứu với! – Nhưng Những Hồn Ma tội nghiệp, hiện giờ hiếm khi được ra ngoài đến nỗi Con Người không còn tin vào họ, rất sung sướng được thở một hơi không khí; và nếu họ không sợ Tylô, đang cố cắn vào chân họ, hẳn họ sẽ không bao giờ chịu vào trong nhà nữa.

Phù! – Chó thở hổn hển khi cuối cùng cánh cửa khép lại – Tôi có hàm răng khỏe khoắn, có trời biết; nhưng những gã như thế này tôi chưa từng gặp bao giờ! Khi bạn cắn họ, bạn phải nghĩ là chân họ làm bằng vải!

Cho tới lúc này, Tyltyl đang chuẩn bị mở cánh cửa thứ hai và đang hỏi:

- Đằng sau cánh cửa này là thứ gì?

Bóng Đêm ra một điệu bộ như thể ngăn nó lại. Phải chăng đứa bé ngoan cố này thật sự muốn nhìn thấy mọi thứ?

- Tôi có cần thận trọng khi mở nó ra không? – Tyltyl hỏi.

- Không – Bóng Đêm đáp – Không đáng bỏ công. Đó là Các Chứng Bệnh. Họ rất lặng lẽ, những sinh vật nhỏ bé tội nghiệp! Đôi lúc Con Người đã phát động chiến tranh chống lại họ!... Cứ mở ra và tự nhìn đi…

Tyltyl mở tung cánh cửa và đứng nghẹn lời vì kinh ngạc: không thấy có gì cả…

Khi vừa toan đóng cửa lại thì nó bị đẩy sang một bên bởi một thân hình mặc áo ngủ và đội một cái mũ vải ban đêm. Nhân vật này bắt đầu nhảy cởn quanh dại sảnh, lắc lư đầu và và cứ mỗi phút lại dừng để ho, nhảy mũi và xì nước mũi… và để mang lại hai chiếc dép lê, chúng quá to đối với cô ta và cứ tuột khỏi chân cô ta. Đường, Bánh Mì và Tytyl không còn sợ nữa và cười phá lên. Nhưng ngay khi họ đi tới gần nhân vật nhỏ bé đội mũ ban đêm nọ, họ bắt đầu ho và nhảy mũi.

- Đây là kẻ ít quan trọng nhất trong Các Chứng Bệnh – Bóng Đêm nói – Nó là Cảm Lạnh.

- Ôi Trời, ôi Trời – Đường nghĩ – Nếu nước mũi mình cứ chảy mãi thế này, mình sẽ tiêu tùng cuốc xẻng! Mình sẽ chảy ra!

Nước là một cô nàng rất thích được ve vãn, mong đợi thật nhiều sự chú ý, và nàng không giao thiệp với riêng một người nào; nhưng giao thiệp quá nhiều với nước là một sự xa xỉ đầy tốn kém, như Đường khốn khổ đã nhận ra cái giá gã phải trả; bởi vì, với mỗi nụ hôn gã trao cho nàng, gã lại mất đi một phần thân thể, cho tới khi gã bắt đầu run sợ cho cuộc sống của mình.

Khi gã đột nhiên nhận ra mình đang bị Cảm Lạnh tấn công, gã chỉ muốn chuồn ngay khỏi cung điện, nhưng vì thời gian ủng hộ cho Tylô thân mến của chúng ta, người đã rượt theo cô gái tinh ranh đó và đuổi cô ta quay trở lại hang động của mình, giữa tiếng cười của Tyltyl và Mytyl. Chúng vui sướng nghĩ rằng, cho tới lúc này sự thử thách cũng không có gì kinh khủng lắm.

Do đó, cậu bé chạy tới cánh cửa kế tiếp với một lòng can đảm lớn hơn.

- Cẩn thận – Bóng Đêm kêu lên với giọng sợ hãi – Đó là những tên Chiến Tranh! Họ đang mạnh mẽ hơn bao giờ hết! Tôi không dám nghĩ tới điều sẽ xảy ra, nếu một trong số họ thoát ra! Hãy đứng lên chuẩn bị, tất cả mọi người, để đẩy cánh cửa đóng lại!

     Cô ta lắc lư đầu và và cứ mỗi phút lại dừng để ho,

nhảy mũi và xì nước mũi.

Đường tội nghiệp!  Gã không biết ẩn nấp vào đâu. Gã đã trở nên gắn bó quá nhiều với cuộc sống từ khi cuộc hành trình bắt đầu vì gã đã yêu Nước đắm đuối! Thế nhưng tình yêu này mang lại cho gã nỗi lo âu lớn nhất.

Bóng Đêm còn chưa nói hết những lời cảnh báo thì đứa bé can đảm đã thấy hối tiếc vì sự vội vã của mình. Nó cố gắng một cách vô ích để đóng cánh cửa mà nó vừa mở ra: một sức mạnh không thể đánh bại đã đẩy cánh cửa sang một phía, những dòng suối máu chảy tràn qua những khe nứt; những ngọn lửa bắn vọt về phía trước, những lời nguyền rủa và tiếng kêu rên hòa vào tiếng gầm của đại bác và tiếng nổ lốp đốp của súng hỏa mai. Mọi người trong cung điện của Bóng Đêm chạy quanh trong cơn hỗn loạn. Bánh Mì và Đường cố chạy trốn, nhưng không tìm được lối ra; và lúc này họ đang quay lại chỗ Tyltyl, ghé vai vào cánh cửa với một sức mạnh tuyệt vọng.

Mèo giả vờ lo lắng, trong lúc sung sướng thầm trong bụng:

- Đây có thể là kết thúc của chuyện này – Nó lẩm bẩm, uốn cong những sợi ria mép – Họ sẽ không dám tiếp tục sau vụ này!


Tylô thân mến cố gắng với một nỗ lực siêu phàm nhằm giúp cậu chủ của gã, trong lúc Mytyl đứng khóc ở một góc.

Cuối cùng, nhân vật chính của chúng ta kêu lên đắc thắng:

- Hoan hô! Họ đã rút lui! Chiến thắng! Chiến thắng! Cánh cửa đã đóng lại!

Đồng thời, nó gieo người xuống bậc thềm, hoàn toàn kiệt sức, đưa đôi tay run rẩy vì kinh hoàng vỗ nhẹ lên trán.

- Sao? – Bóng Đêm hỏi một cách cay nghiệt – Cậu thấy đã đủ chưa? Cậu đã trông thấy họ chưa?

- Có, có – Cậu bé trả lời, nức nở – Họ thật gớm guốc và đáng sợ… Tôi không nghĩ họ có Con chim xanh…

- Cậu có thể chắc chắn là họ không có – Bóng Đêm đáp, nổi giận – Nếu họ có, họ sẽ ăn thịt nó ngay… Cậu thấy đó, không có gì để làm nữa…

Tyltyl đứng lên, tự hào:

- Tôi phải nhìn thấy mọi thứ – Nó tuyên bố – Chị Ánh Sáng đã nói như vậy…

- Nói thì dễ quá – Bóng Đêm vặn lại – Khi người ta sợ và ở nhà!

- Chúng ta hãy tới cánh cửa kế tiếp – Tyltyl nói, kiên quyết – Ở đây có cái gì?

- Đó là nơi ta giữ Những Cái Bóng và Những Nỗi Kinh Hoàng!

Tyltyl suy nghĩ giây lát:

- Theo những gì Những Cái Bóng có thể làm – Nó nghĩ – Bà Bóng Đêm đang chế nhạo mình. Đã hơn một giờ qua mình đã nhìn thấy mọi thứ trừ những cái bóng trong nhà của bà ta; và mình sẽ rất vui mừng được nhìn thấy lại ánh sáng ban ngày. Còn Những Nỗi Kinh Hoàng, nếu họ có bất cứ điều gì giống như Những Hồn Ma, chúng ta sẽ có một cuộc vui khác.

Người bạn của chúng ta đi tới cửa và mở nó ra, trước khi các bạn đồng hành của nó có thời gian phản đối. Cả bọn đang ngồi bệt trên sàn, kiệt sức với nỗi hoảng sợ vừa qua; và họ nhìn nhau kinh ngạc, mừng vì thấy mình vẫn còn sống sau một cơn sợ hãi đến thế. Trong lúc đó, Tyltyl đẩy cửa ra và không có gì xuất hiện:

- Ở đây không có ai cả – Nó nói.

- Ồ, có đấy! Có đấy! Hãy coi chừng! – Bóng Đêm nói, vẫn giả vờ sợ hãi.

Bà ta đang nổi cơn thịnh nộ. Bà ta hy vọng sẽ gây một ấn tượng lớn với Những Nỗi Kinh Hoàng của mình; và, lạ lùng chưa, những kẻ xấu xa, từ lâu đã bị Con Người khinh rẻ, đang sợ thằng bé! Bà ta động viên họ với những lời tốt đẹp và thành công với việc dụ dỗ vài hình dáng cao trùm kín những tấm vải mỏng màu xám xuất hiện. Họ bắt đầu chạy quanh tòa đại sảnh cho tới khi, nghe thấy tiếng cười rộ của hai đứa bé, họ hoảng sợ và chạy trốn vào phòng trở lại. Nỗ lực đó đã thất bại, trong chừng mực Bóng Đêm mong muốn, và cái thời khắc đáng sợ đã sắp tới rồi. Tyltyl đã đi tới chỗ cánh cửa lớn ở cuối sảnh. Một vài lời trao đổi cuối cùng đã diễn ra giữa họ:

- Đừng mở cánh cửa đó! – Bóng Đêm nói, với giọng rất hoảng sợ.

- Vì sao không?

- Vì nó không được cho phép!

- Vậy là Con chim xanh đã bị giấu ở đây!

- Đừng đi xa hơn, đừng đánh liều với số phận, đừng mở cánh cửa đó!

- Nhưng vì sao? – Tyltyl lại hỏi một cách ngoan cố.

Lúc đó, bực mình vì sự dai dẳng của nó, Bóng đêm nổi cơn thịnh nộ, ném cho nó những lời đe dọa kinh nhủng nhất, và kết thúc như sau:

- Không ai trong số những người từng mở nó ra, dù chỉ bằng bề ngang một sợi tóc, có thể sống sót trở lại với ánh sáng ban ngày! Nó có nghĩa là cái chết chắc chắn; và tất cả những nỗi kinh hoàng, khủng khiếp, sợ hãi mà con người nói tới trên quả đất chẳng là gì cả khi so sánh với những thứ đang chờ đợi cậu cứ khăng khăng đòi chạm vào cánh cửa đó.

- Đừng làm chuyện đó, cậu chủ thân mến! – Bánh Mì nói, hàm răng đánh bò cạp – Đừng làm! Hãy thương xót chúng tôi! Tôi xin quỳ xuống van nài cậu!

- Cậu đang hy sinh sự sống của tất cả chúng ta – Mèo meo meo nói.

- Em sẽ không! Em không làm! – Mytyl nức nở.

- Xin thương xót! Xin thương xót! – Đường khóc thút thít, ngọ nguậy mấy ngón tay.

Cả bọn khóc lóc ỉ ôi, cả bọn vây quanh Tyltyl. Chỉ có mỗi Tylô thân mến, kẻ rất tôn trọng những mong muốn của cậu chủ nhỏ, không dám nói lời nào, dù gã hoàn toàn tin rằng giờ phút cuối cùng của gã đã tới. Hai giọt lệ to lăn xuống gò má của gã; và gã liếm hai bàn tay của Tyltyl trong niềm tuyệt vọng. Đó đúng là một cảnh tượng vô cùng cảm động, và trong một hồi lâu, vị anh hùng của chúng ta do dự. Quả tim của nó đập loạn xạ, cổ họng nó se lại vì đau khổ, nó cố nói nhưng không nói nên lời; ngoài ra, nó không muốn tỏ ra yếu mềm trước mặt những người bạn đồng hành không may của nó!

- Nếu mình không có đủ sức mạnh để hoàn thành nhiệm vụ của mình – Nó tự nhủ – Ai sẽ hoàn thành nó đây? Nếu các bạn của mình nhìn thấy sự kiệt sức của mình, tất cả sẽ chấm dứt: họ sẽ không để cho mình tiếp tục thực hiện sứ mệnh và mình sẽ không bao giờ tìm được Con chim xanh!

Với ý nghĩ này, quả tim của cậu bé nhảy lên trong ngực nó, và toàn bộ bản tính phóng khoáng của nó vùng lên phản kháng. Có lẽ nó sẽ không bao giờ làm như thế trong vòng tay của niềm hạnh phúc và sẽ không cố gắng, với nguy cơ bị chết trong nỗ lực này, để cố thực hiện và cuối cùng trao kết quả đạt được cho toàn thể nhân loại!

Ý nghĩ đó giải quyết xong vấn đề! Tyltyl cương quyết tự hy sinh bản thân. Như một anh hùng chân chính, nó vung chiếc chìa khóa vàng nặng trĩu ra và kêu lên:

- Tôi phải mở cánh cửa này!

Nó chạy tới cánh cửa lớn, với Tylô thở hổn hển bên cạnh. Chú Chó tội nghiệp đã chết mất nửa phần vì sợ hãi, nhưng lòng kiêu hãnh và sự tận tâm của gã đối với Tyltyl buộc gã phải bóp nghẹt những nỗi sợ của mình:

- Tôi sẽ ở lại – Gã nói với cậu chủ của mình – Tôi không sợ! Tôi sẽ ở lại với vị thần bé nhỏ của tôi!

Trong lúc đó, tất cả những người khác đã bỏ chạy. Bánh Mì bị rã thành từng mảnh sau một cây cột; Đường đang chảy lỏng ra ở một góc với Mytyl trong vòng tay của gã; Bóng Đêm và Mèo run lên vì giận, đi tới đầu kia sảnh.

Thế rồi Tyltyl hôn Chó nụ hôn cuối, ôm gã sát vào tim nó, và không chút run rẩy đút chìa khóa vào ổ khóa. Những tiếng hét kinh hoàng vang lên từ mọi góc của tòa đại sảnh, nơi những người chạy trốn đang ẩn nấp, trong lúc hai chủ tớ đang để cho cánh cửa tự động mở ra nhờ phép thuật ngay trước mắt những người bạn nhỏ của chúng ta. Họ đứng câm lặng với sự ngưỡng mộ và vui sướng. Quả là một sự kinh ngạc cực kỳ! Một khu vườn kỳ diệu nằm ở trước mặt nó, một khu vườn trong mơ, đầy những bông hoa tỏa sáng như những vì sao, những thác nước đổ xuống từ trời cao và những cây cối mà ánh trăng đã trùm lên một chiếc áo màu bạc. Và có một thứ gì đó đang lướt đi như một đám mây xanh giữa những khóm hoa. Tytyl dụi mắt, không thể tin vào những tri giác của mình. Nó chờ đợi, nhìn lại lần nữa rồi chạy vụt vào khu vườn, hét toáng lên như điên:

- Tới đây mau lên!.. Tới đây mau lên!... Chúng ở đây!... Cuối cùng chúng ta đã có chúng!... Hàng triệu con chim xanh!... Hàng tỉ!... Tới đây nào, Mytyl!... Tới đây nào, Tylô!... Tới đây nào, tất cả!... Giúp tôi với!.. Bạn không thể bắt chỉ vài con!...

Cuối cùng đã trấn tĩnh lại, các bạn của nó chạy ùa tới và tất cả chạy tíu tít giữa những con chim, nhìn xem ai có thể bắt được nhiều nhất:

- Em đã bắt được sáu con – Mytyl la lên – Em không giữ chúng được!

- Anh cũng vậy! – Tyltyl nói – Anh có quá nhiều!... Chúng đang thoát khỏi tay anh!... Cả Tylô cũng có vài con!... Chúng ta hãy ra ngoài, chúng ta đi thôi!... Ánh sáng đang chờ chúng ta! Chị ấy sẽ hài lòng biết mấy!... Lối này, lối này…


Và cả bọn nhảy múa, chạy vụt đi trong nỗi hân hoan, hát vang những bài ca chiến thắng trong lúc đi ra.

Bóng Đêm và Mèo, hai kẻ không chia sẻ niềm vui chung, lo âu quay trở lại chỗ cánh cửa lớn; và Bóng Đêm khóc thút thít:

- Chúng chưa bắt được nó…

- Không – Mèo nói. Ả nhìn thấy Con chim xanh thật sự đang đậu thật cao trên một tia sáng của mặt trăng – Họ không thể với tới nó, nó đậu quá cao…

Những người bạn của chúng ta vội vã chạy ngược lên vô số bậc thang giữa họ và ánh sáng ban ngày. Mỗi người trong bọn ôm những con chim đã bắt được, không hề ngờ rằng mỗi bước đưa họ tới gần ánh sáng hơn cũng chính là những bước định mệnh của những sinh vật tội nghiệp, bởi vì, khi họ lên tới đầu cầu thang, họ chỉ mang theo những con chim chết. Ánh Sáng đang nôn nóng chờ họ:

- Sao, các em đã bắt được chúng chưa? – Nàng hỏi.

- Vâng, vâng – Tyltyl nói – Rất nhiều! Có tới cả ngàn con! Nhìn này!

Trong lúc nói, nó giơ những con chim chết cho nàng và thấy rằng, trong nỗi thất vọng, chúng chỉ còn là những cái xác không hồn, cánh chúng bị gẫy và đầu chúng ngoẹo xuống cổ một cách buồn thảm! Trong cơn tuyệt vọng, cậu bé quay sang những người bạn đồng hành của nó. Chao ôi, cả họ cũng đang ôm toàn những con chim chết!

Khi đó Tyltyl khóc òa lên, gieo người vào vòng tay của Ánh Sáng. Một lần nữa, tất cả những hy vọng của nó đã biến thành mây khói.

 

                     Một khu vườn kỳ diệu nằm ở trước mặt nó, một khu vườn

                    trong mơ, đầy những bông hoa tỏa sáng như những vì sao.

         

- Đừng khóc nữa, em của chị – Ánh Sáng nói – Em chưa bắt được con chim có thể sống trong ánh sáng ban ngày… Chúng ta sẽ tìm ra nó…

- Dĩ nhiên, chúng ta sẽ tìm ra nó – Bánh Mì và Đường nói, cùng một giọng.

Họ là những kẻ rất khù khờ, cả hai người; nhưng họ muốn an ủi cậu bé. Còn về phần Tylô thân mến, gã thất vọng đến nỗi quên mất phẩm giá của mình trong giây lát, và nhìn vào những con chim chết, gã kêu lên:

- Tôi tự hỏi thịt chúng ăn có ngon không?

Cả bọn lên đường quay về và ngủ trong Đền Ánh Sáng. Đó là một cuộc du hành buồn bã; tất cả đều tiếc nhớ sự bình an ở quê nhà và muốn đổ lỗi cho Tyltyl vì mong muốn kỳ quặc của nó. Đường tới cạnh Bánh Mì và thì thầm vào tai gã:

- Ngài chủ tọa, anh có nghĩ rằng tất cả những sự kích động này là rất vô ích hay chăng?

Và Bánh Mì, cảm thấy được tâng bốc khi nhận được quá nhiều chú ý như vậy, trả lời với vẻ khoa trương:

- Đừng lo, anh bạn thân mến của tôi, tôi sẽ chấn chỉnh lại mọi chuyện. Cuộc đời sẽ không thể chịu đựng nổi nếu chúng ta phải nghe theo tất cả những ý nghĩ đồng bóng của cái thằng nhỏ điên rồ đó!... Ngày mai, chúng ta sẽ ở lại trên giường!...

Họ quên rằng, nếu không có cậu bé mà họ đang chỉ trích, hẳn họ không bao giờ được sống; và rằng, nếu nó đột nhiên bảo Bánh Mì rằng gã phải quay trở vào cái xoong để chờ bị ăn, và bảo Đường rằng gã phải bị cắt thành nhiều mẩu nhỏ để làm ngọt cốc phê của Bố Tyl và cốc xirô của Mẹ Tyl, hẳn họ sẽ phải gieo người xuống chân ân nhân của mình để cầu xin lòng thương hại. Thật ra, họ không có khả năng nhân thức về sự may mắn của mình cho tới khi họ bị đưa ra đối mặt với điều tệ hại.

Những sự vật khốn khổ! Bà tiên Bérylune, khi tặng cho họ món quà là cuộc sống con người, lẽ ra nên cho thêm một chút trí thông minh. Họ không đáng trách cho lắm. Dĩ nhiên, họ chỉ làm theo tấm gương của Con Người. Được ban cho khả năng nói chuyện, họ nói liếng thoắng không ngừng; khi biết phán xét, họ chỉ trích; có khả năng cảm nhận, họ phàn nàn. Họ có những quả tim làm chỉ tăng thêm cảm giác sợ hãi mà không khiến cho họ hạnh phúc hơn chút nào. Còn về bộ não của họ, vốn có thể dễ dàng sắp xếp mọi thứ còn lại, họ lại quá ít chăm chút tới chúng đến nỗi chúng đã hầu như trở nên han rỉ; và nếu bạn có thể hé mở đầu của họ ra và nhìn vào những hoạt động của sự sống bên trong của chúng, bạn sẽ nhìn thấy những bộ não nghèo nàn, vốn là tài sản quý giá nhất của họ, cứ nhảy cỡn lên với mỗi cử động của họ và kêu lốp bốp trong sọ của họ như những hạt đậu khô trong cái vỏ đậu.

May mắn thay, Ánh Sáng, nhờ hiểu biết sâu sắc kỳ diệu của nàng, biết rõ mọi trạng thái tinh thần của họ. Do đó, nàng quyết định sẽ không sử dụng tới Các Nguyên tố và Các Sự Vật trừ phi bắt buộc:

- Họ có công dụng nuôi sống hai đứa bé và giúp vui cho chúng trên đường – Nàng nghĩ – Nhưng họ không nên chia sẻ thêm trong những cuộc thử thách, vì họ không có lòng can đảm cũng như lòng tin.

Trong lúc đó, đoàn người tiếp tục đi, con đường mở rộng ra và trở nên chói lọi; và ở cuối đường, ngôi đền Ánh Sáng nằm trên một ngọn đồi thuỷ tinh, tỏa ánh sáng ra xung quanh. Hai đứa trẻ mệt nhoài bảo Chó lần lượt cõng chúng đi; và chúng gần như ngủ thiếp đi khi họ tới những bậc thềm tỏa sáng.