Con chim xanh hạnh phúc - Chương 9

 

Georgette Leblanc
(Madame Maurice Maeterlinck)

Nguyễn Thành Nhân dịch

Theo bản tiếng Anh The Blue Bird For Children

của Alexander Teixeira De Mattos 

CHƯƠNG IX
CHIA TAY 

          Đã nhiều tuần và tháng trôi qua kể từ hôm hai đứa bé lên đường; và giờ khắc chia tay sắp tới. Dạo gần đây Ánh Sáng rất buồn; nàng đếm từng ngày với nỗi buồn, không nói lời nào với Các Con Vật và Các Sự Vật, những kẻ không biết gì về tai họa đang đe dọa họ.

          Vào hôm chúng ta nhìn thấy họ lần cuối, cả bọn đang ở ngoài vườn của ngôi đền. Ánh Sáng đứng quan sát chúng từ một sân hiên lát đá hoa, còn Tyltyl và Mytyl thì đang ngủ bên cạnh nàng. Trong mười hai tháng qua đã xảy ra nhiều chuyện; nhưng cuộc sống của Các Con Vật và Các Sự Vật, do không có trí thông minh dẫn dắt nên vẫn không tiến triển chút nào, trái lại là khác! Bánh Mì đã ăn nhiều đến độ giờ gã không thể bước đi; Sữa, vẫn luôn tận tâm với người khác, kéo lê theo mình cái ghế lăn chở gã. Tính khí xấu của Lửa khiến gã luôn gây gỗ với mọi người và kết quả là gã rất lẻ loi và khốn khổ. Nước, kẻ không có ý chí, đã kết thúc bằng cách chịu thua những lời cầu khẩn ngọt ngào của Đường: giờ họ đã cưới nhau; và Đường xuất hiện trước mọi người một cách đáng thương. Anh chàng khốn khổ đã biến thành cái bóng của chính mình trước đây, mỗi ngày một teo tóp lại và ngốc nghếch hơn bao giờ hết, trong lúc đó Nước, với quan hệ hôn nhân, đã đánh mất sự quyến rũ và giản dị trước kia. Mèo vẫn là kẻ dối trá như từ trước tới nay; và Tylô thân mến của chúng ta không bao giờ vượt qua được lòng căm ghét dành cho ả.

          - Những sinh vật tội nghiệp! – Ánh Sáng nghĩ, với một tiếng thở dài – Chúng không gặt hái được nhiều cho lắm khi đón nhận ích lợi của sự sống! Chúng đã du hành và chẳng nhìn thấy gì trong tất cả điều kỳ diệu xung quanh chúng trong ngôi đền xinh đẹp; hoặc chúng cứ cãi cọ nhau, hoặc chúng tọng quá nhiều thức ăn cho tới khi lăn ra ốm. Chúng quá ngu xuẩn nên không tận hưởng được hạnh phúc của mình và chúng sắp nhận ra nó lần đầu tiên, khi chúng sắp sửa đánh mất nó…

          Ngay lúc ấy, một con chim bồ câu xinh đẹp, với đôi cánh bạc, đậu lên đầu gối nàng. Quanh cổ nó là một cái vòng cổ ngọc lục bảo, với một lá thư buộc vào móc khóa. Con chim bồ câu này là là sứ giả của bà tiên Bérylune. Ánh Sáng mở thư ra và đọc mấy chữ sau:

“Hãy nhớ là năm đã hết.”

          Sau đó Ánh Sáng đứng lên, vẫy chiếc đũa thần và mọi vật biến mất khỏi tầm mắt.

Vài giây sau, cả nhóm tập hợp lại bên ngoài một bức tường cao, trên có một cánh cửa nhỏ. Những tia sáng rạng đông đầu tiên lấp lánh trên những ngọn cây. Tyltyl và Mytyl, đang dựa vào đôi tay trìu mến của Ánh Sáng, bừng tỉnh giấc, dụi mắt và nhìn quanh ngạc nhiên.

- Sao? – Ánh Sáng nói với Tyltyl – Em không biết bức tường và cánh cửa nhỏ đó à?

Cậu bé còn ngáy ngủ lắc đầu: nó không nhớ gì cả. Thế rồi Ánh Sáng nhắc nhở nó:

          - Bức tường này bao quanh một ngôi nhà mà một đêm nọ cách đây một năm chúng ta đã rời khỏi…

          - Cách đây một năm? Sao, lúc đó… – Rồi Tyltyl vỗ tay vui sướng, chạy tới cửa – Hẳn là chúng ta rất gần Mẹ!... Em muốn hôn bà ngay, ngay tức khắc.

          Nhưng Ánh Sáng ngăn nó lại. Còn quá sớm, nàng nói: Bố và Mẹ vẫn còn đang ngủ và nó không nên đánh thức họ thình lình.

          - Ngoài ra – Nàng nói thêm – Cánh cửa sẽ không mở cho tới khi đồng hồ điểm giờ.

          - Giờ gì? – Cậu bé hỏi.

          - Giờ chia cách – Ánh Sáng buồn bã đáp.

          - Sao! – Tyltyl nói, vô cùng đau khổ – Chị sẽ rời bỏ chúng em hở?

Gã chế ngự ả bằng những cú táp, đấm và đá.

         

          - Chị phải làm thế – Ánh Sáng đáp – Năm đã trôi qua. Bà tiên sẽ quay lại và yêu cầu em Con chim xanh.

          - Nhưng em không bắt được nó! – Tyltyl kêu lên – Con chim ở Xứ sở Ký Ức biến thành màu đen, con ở Cung điện của Tương Lai bay mất, con ở Cung điện của Đêm thì chết, còn những con trong Khu Nghĩa Trang thì lại không xanh và em không bắt được con nào trong Khu Rừng!... Bà tiên sẽ giận lắm phải không?... Bà ấy sẽ nói gì?...

          - Không sao đâu, em thân mến – Ánh Sáng nói – Em đã cố hết sức rồi. Và dù em không tìm được Con chim xanh, em xứng đáng với công việc đó, với thiện chí, lòng can đảm mà em đã thể hiện.

          Gương mặt của Ánh Sáng bừng lên với niềm hạnh phúc trong lúc nói những lời này, vì nàng biết rằng xứng đáng với việc tìm kiếm Con chim xanh cũng tương tự như tìm ra nó; nhưng nàng không được phép nói ra điều này, vì nó là một bí mật đẹp đẽ mà tự thân Tyltyl phải giải quyết. Nàng quay sang Các Con Vật và Các Sự Vật đang đứng khóc ở một góc, bảo chúng tới hôn hai đứa bé.

          Ngay lập tức Bánh Mì đặt cái lồng xuống chân Tytyl và bắt đầu phát biểu:

          - Nhân danh cho tất cả, tôi xin phép….

          - Anh không được nhân danh tôi – Lửa la lên.

          - Trật tự – Nước quát.

          - Chúng tôi vẫn còn cái lưỡi của chính mình – Lửa gầm lên.

          - Phải, phải – Đường kêu the thé, biết rằng ngày tàn của mình sắp tới, liên tục hôn Nước và chảy nhẻo ra trước mắt mọi người.

          Bánh Mì khốn khổ cố gắng một cách vô ích để giọng mình vượt lên trên tiếng ồn ào. Ánh Sáng phải can thiệp và yêu cầu im lặng. sau đó Bánh Mì nói những lời cuối cùng:

          - Tôi sắp từ giã các bạn – Gã nói, giữa những tiếng nức nở – Tôi sắp từ giã các bạn, hai đứa bé thân yêu của tôi, và các bạn sẽ không còn nhìn thấy tôi trong hình thức đang sống… Mắt của các bạn sắp khép lại với cuộc sống vô hình của Các Sự Vật; nhưng tôi sẽ luôn ở đó, trong cái xoong bánh, trên kệ, trên bàn ăn, cạnh dĩa xúp. Tôi là người bạn trung thành nhất, nếu tôi có thể nói thế, người bạn lâu năm nhất của Con Người…

          - Chà, thế còn tôi thì sao? – Lửa giận dữ hét lên.

          - Im lặng – Ánh Sáng nói – Giờ khắc đang trôi qua… Hãy nói nhanh và chào từ giã hai đứa bé…

          Lửa lao tới trước, ôm chầm lấy chúng, lần lượt từng đứa, hôn chúng mạnh bạo đến nỗi chúng phải thét lên vì đau:

          - Ui da! Ui da!... Anh ta đang thiêu cháy em!...

          - Ui da! Ui da!... Anh ta làm cháy sém cái mũi của anh rồi!...

          - Hãy để tôi hôn lên chỗ đó và chữa lành nó – Nước nói, dịu dàng đi tới gần hai đứa bé. Điều này tạo cho Lửa một cơ hội:

          - Coi chừng đấy – Gã nói – Các bạn sẽ bị ướt mem.

          - Tôi yêu thương và dịu dàng – Nước nói – Tôi tốt với Con Người…

          - Thế những người bị cô dìm chết đuối thì sao – Lửa hỏi.

          Nhưng Nước giả vờ không nghe thấy:

          - Hãy yêu thương những cái giếng, lắng nghe những dòng suối nhỏ – Nàng nói – Tôi sẽ luôn ở đó. Khi các bạn ngồi xuống vào chiều tối bên cạnh những khe suối, hãy cố thấu hiểu những điều chúng đang cố nói…

          Rồi nàng phải ngưng lời, vì một dòng thác nước mắt đã đổ tuôn từ đôi mắt của nàng, làm ngập hết xung quanh. Tuy nhiên, nàng nói tiếp:

          - Hãy nghĩ tới tôi khi các bạn nhìn thấy chai nước… Các bạn cũng sẽ gặp tôi trong bình nước, thùng nước, bể nước và vòi nước…

          Sau đó Đường tiến tới, bước khập khiễng, vì gã hầu như không thể đứng trên đôi bàn chân của mình. Gã thốt ra đôi lời buồn bã, với một giọng giả tạo rồi ngưng lời, vì nước mắt, gã nói, không hợp với thể trạng của gã.

          - Đồ bịp bợm! – Bánh Mì la to.

          - Đồ đường chảy! Đồ kẹo que! Đồ đường thắng! – Lửa rít lên.

          Và tất cả bắt đầu cười rộ, ngoại trừ hai đứa bé, chúng đang rất buồn:

          - Tylette và Tylô đi đâu rồi nhỉ? – Nhân vật chính của chúng ta hỏi. Vào lúc đó, Mèo chạy tới trong một tình cảnh kinh khủng: lông ả dựng đứng lên và rối bù, quần áo của ả rách tươm và ả đang áp một cái khăn tay lên má, như thể đang bị nhức răng. Ả thốt ra những tiếng rên rỉ kinh khủng và đang bị Chó rượt theo sát nút. Gã chế ngự ả bằng những cú táp, đấm và đá. Mấy người kia chạy ra chen giữa họ để tách đôi họ ra, nhưng hai kẻ thù này tiếp tục xỉ vả và trừng mắt nhìn nhau. Mèo tố cáo Chó kéo đuôi của ả, bỏ đinh thiếc vào thức ăn của ả và đánh ả. Chó chỉ gầm gừ và không chối bỏ hành động nào của mình:

          - Cô đã nhận được một ít – Gã nói – Cô đã nhận được một ít và sẽ nhận thêm nhiều nữa!

Nhưng đột nhiên gã dừng lại, và trong lúc gã thở hổn hển vì kích động, mọi người có thể trông thấy lưỡi của gã biến thành màu trắng toát: Ánh Sáng đã bảo gã tới hôn hai đứa bé lần cuối.

          - Lần cuối? – Tylô tội nghiệp lắp ba lắp bắp – Chúng tôi phải chia tay với hai đứa bé tội nghiệp này sao?

          Niềm đau khổ của gã lớn đến nỗi gã không thể hiểu bất cứ điều gì.

          - Phải – Ánh Sáng đáp – Giờ khắc mà anh biết sắp tới rồi… Chúng ta sẽ quay lại với sự im lặng và…

          Thế là Chó, đột ngột nhận ra tai họa của mình, bắt đầu cất tiếng tru tuyệt vọng, lao tới bên hai đứa bé, vuốt ve chúng một cách điên cuồng và mạnh bạo:

          - Không! Không! – Gã la lớn – Tôi khước từ!... Tôi khước từ!... Tôi sẽ luôn luôn nói!... Và tôi sẽ rất tốt… Các bạn sẽ giữ tôi bên cạnh và tôi sẽ học đọc, học viết và chơi cờ đô mi nô!... Và tôi sẽ luôn luôn sạch sẽ… Và tôi sẽ không bao giờ đánh cắp bất cứ thứ gì trong bếp nữa!...

Gã lê gối tới trước hai đứa bé, khóc nức nở và van nài, và khi Tyltyl, hai mắt ướt đẫm lệ, vẫn im lặng không nói năng gì, Tylô nảy ra một ý tưởng tuyệt vời: gã chạy tới Mèo, với những nụ cười khoe hàm răng trắng nhởn, đề nghị được hôn ả. Tylette, kẻ không có tinh thần tự hy sinh như gã, nhảy lui lại và nấp ra sau lưng Mytyl. Lúc đó Mytyl nói một cách ngây thơ:

          - Tylette, bạn là người duy nhất chưa hôn chúng tôi.

          Mèo nói với giọng điệu õng ẹo:

          - Hai đứa bé, tôi yêu cả hai nhiều như hai người xứng đáng.

          Có một phút tạm lắng đọng.

- Còn bây giờ – Ánh Sáng nói – Tới lượt chị hôn hai em nụ hôn cuối…

          Trong khi nói, nàng trải chiếc khăn choàng quanh chúng như thể bao bọc chúng lần cuối trong sức mạnh tỏa sáng của mình. Rồi nàng tặng cho mỗi đứa một nụ hôn dài và trìu mến. Tyltyl và Mytyl bám vào nàng một cách van nài:

          - Không, không, không, chị Ánh Sáng – Chúng kêu lên – Hãy ở đây với bọn em!... Bố sẽ không phiền đâu… Bọn em sẽ kế cho Mẹ nghe chị đã tốt thế nào… Chị sẽ đi đâu một mình chứ?...

- Không xa lắm đâu, các em thân yêu – Ánh Sáng nói – Ở ngay đằng kia, trên Xứ sở Im lặng của Các sự vật.

          - Không, không – Tyltyl nói – Em sẽ không để cho chị đi… – Nhưng Ánh Sáng ra hiệu cho chúng im lặng với một cử chỉ hiền từ và nói với chúng những lời mà chúng không thể nào quên. Rất lâu về sau, khi tới lượt chúng trở thành những bậc ông bà, Tytyl và Mytyl vẫn nhớ những lời đó và thường nhắc lại với các cháu của mình.

      Rồi nàng phải ngưng lời, vì một dòng thác nước mắt đã đổ tuôn

        từ đôi mắt của nàng, làm ngập hết xung quanh.

          Sau đây là những lời đầy xúc động của Ánh Sáng:

          - Nghe này, Tyltyl. Đừng quên em nhé, rằng mọi thứ mà em nhìn thấy trong thế giới này không có sự bắt đầu lẫn sự kết thúc. Nếu em giữ ý nghĩ này trong trái tim mình và để cho nó trưởng thành cùng với em, em sẽ luôn luôn, trong mọi hoàn cảnh, biết phải nói gì, làm gì và hy vọng điều gì.

          Và khi hai người bạn của chúng ta bắt đầu nức nở, nàng trìu mến nói thêm:

          - Đừng khóc nữa, hai bé thân yêu của chị…. Chị không có một giọng nói như Nước; chị chỉ có ánh sáng của mình, thứ mà Con Người không hiểu… Nhưng chị vẫn dõi theo Con Người cho tới những ngày chung cuộc của họ…. Đừng quên rằng chị vẫn đang nói chuyện với các em trong mỗi ánh trăng lan trải, trong mỗi vì sao lấp lánh, trong mỗi bình minh lên, trong mỗi ngọn đèn thắp sáng, trong mỗi ý nghĩ tốt lành và sáng tỏ của linh hồn các em…

          Ngay lúc đó, cái đồng hồ của ông nội trong nhà điểm tám giờ. Ánh Sáng dừng lại giây lát và rồi, với một giọng nói đột nhiên nhạt nhòa dần, nàng thì thầm:

          - Tạm biệt!... Tạm biệt!... Giờ đã điểm rồi!... Tạm biệt!

          Tấm áo choàng của nàng phai nhòa dần, nụ cười của nàng nhợt nhạt đi, mắt nàng khép lại, thân thể nàng tan biến, và qua hai hàng nước mắt, hai đứa bé không còn nhìn thấy gì ngoài một tia sáng mỏng manh đang tắt dần dưới chân của chúng. Lúc đó chúng quay sang những người kia… Nhưng họ cũng đã biến mất…